สัญญาณ หลอดเลือดหัวใจตีบ

โดย นพ.ศิต เธียรฐิติ

ทุกวันนี้อัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วยโรคหัวใจเพิ่มขึ้นทุกปี และราวๆ 60-70% ของผู้ป่วยโรคหัวใจ มีภาวะหัวใจวายเฉียบพลันและถึงแก่ชีวิต โดยที่ไม่มีอาการใดๆ นำมาก่อนเลย

ก่อนหน้านี้ เราเคยมีความเชื่อว่าสาเหตุหลักของโรคหลอดเลือดหัวใจมาจาก ไขมันคอเลสเตอรอลสูงจนไปสะสมและทำให้หลอดเลือดอุดตัน

จากงานวิจัยล่าสุดกลับพบว่าสาเหตุที่แท้จริงมาจากการอักเสบเรื้อรังของผนังหลอดเลือด โดยพบว่ามีปัจจัยกระตุ้นดังต่อไปนี้

1. ไขมันทรานส์ ที่มักพบในครีมเทียม เนยเทียม และน้ำมันผ่านกรรมวิธีต่างๆ
2. ไขมันไตรกรีเซอไรด์
3. น้ำตาลและฮอร์โมนอินสุลิน
4. สารพิษและอนุมูลอิสระต่างๆ
5. ภาวะเลือดเป็นกรดอันมีสาเหตุมาจาก อาหาร, กลไกการเผาผลาญของร่างกาย รวมไปถึงสภาวะเนื้อเยื่อขาดออกซิเจนในผู้ที่มีปัญหานอนกรนหรือหยุดหายใจระหว่างการนอน
6. ฮอร์โมนเพศเสียสมดุล
7. การคั่งของสาร Homocysteine อันเนื่องจากร่างกายเสียสมดุลในการเผาผลาญกรดอะมิโน
8. ภาวะลำไส้แปรปรวนและการเสียสมดุลของจุลินทรีย์ในทางเดินอาหาร
9. ความเครียดและการพักผ่อนน้อย

โรคหลอดเลือดหัวใจมีอาการอย่างไรบ้าง
ราวๆ 60-70% ของผู้ป่วยโรคนี้ไม่มีอาการนำ และจะเกิดภาวะหัวใจวายเฉียบพลันและเสียชีวิตทันทีในผู้ที่มีอาการ มักมีอาการดังต่อไปนี้

1. เจ็บหน้าอก แน่นหน้าอกบริเวณด้านซ้ายหรือกลางลิ้นปี่ บางรายอาจพบอาการปวดเสียดร้าวไปสะบักไหล่หรือแขนซ้ายได้ โดยลักษณะของอาการเจ็บจะแน่นหนักคล้ายก้อนหินทับ
2. เหนื่อยง่ายขึ้น
3. ในรายที่มีภาวะหัวใจวายหรือหัวใจล้มเหลว อาจพบอาการขาบวม นอนราบไม่ได้ ไอมีเสมหะเป็นสีชมพูแดง

เรามีวิธีตรวจวินิฉัยได้อย่างไร
ในรายที่มีอาการ เราสามารถวินิจฉัยภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบได้จากอาการของผู้ป่วยร่วมกับการตรวจทางห้องปฏิบัติการเช่น การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจทั้งสภาวะปกติและสภาวะออกกำลังกายหรือที่เรียกกันว่าเดินสายพาน การตรวจเลือดดูค่าเอนไซม์หัวใจ (cardiac marker) การทำ echocardiography หรือแม้กระทั่งการฉีดสีดูสภาพการไหลเวียนของหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งเทคนิคต่างๆ เหล่านี้สามารถบอกปัญหาหรือวินิจฉัยได้ในผูป่วยที่มีปัญหาหลอดเลือดที่ตีบตันไปแล้ว แต่ผู้ที่มีความเสี่ยงแต่ยังไม่มีการตีบตันของหลอดเลือด การตรวจด้วยเทคนิคเหล่านี้อาจไม่สามารถบอกความเสี่ยงได้เลย

ด้วยองค์ความรู้ปัจจุบันที่เราทราบถึงต้นเหตุของการเกิดหลอดเลือดหัวใจตีบมาจากการอักเสบของผนังหลอดเลือด การตรวจวัดระดับการอักเสบผ่านค่า C-reactive protein (Hs-CRP) จึงถือเทคโนโลยีใหม่ในการตรวจประเมินความเสี่ยงของภาวะหลอดเลือดหัวใจตีบ ซึ่งถ้าพิจารณาคู่กับปัจจัยเสี่ยงอื่นดังที่กล่าวไว้เช่น ประเมินระดับน้ำตาลและฮอร์โมนอินสุลิน ระดับ homocysteine ระดับสมดุลฮอร์โมน ระดับสารพิษต่างๆ ในร่างกาย ก็ทำให้เราสามารถประเมินความเสี่ยงก่อนเกิดโรคได้และนำมาซึ่งหนทางแห่งการป้องกันในการเกิดโรคที่ถูกต้องนั่นเอง

การรักษาเชิงป้องกัน วิถีการแพทย์เชิงรุก
เมื่อเราตรวจวินิจฉัย ความเสี่ยงต่างๆได้แล้ว เราก็ทำการรักษาปัจจัยเสี่ยงนั้น อาทิเช่น การแก้ไขภาวะดื้ออินสุลินโดยใช้สารอาหารบำบัดอันเป็นต้นเหตุของโรคเบาหวาน การใช้การรักษาแบบ oxidation therapy หรือออกซิเดชั่นบำบัดเพื่อปรับภูมิต้านทานและลดการอักเสบของหลอดเลือด ใช้การรักษาคีเลชั่นบำบัดและให้สารต้านอนุมูลอิสระ เพื่อกำจัดสารพิษและอนุมูลอิสระอันก่อให้เกิดการอักเสบของผนังหลอดเลือด

เป้าหมายในการรักษาเพื่อแก้ไขต้นเหตุ และรักษาความเสื่อมจากการอักเสบเรื้อรังของผนังหลอดเลือดก่อนที่หลอดเลือดจะเกิดการตีบตันนั่นเอง